Ñaït ñang ngoài choø hoû, choáng tay vaøo caèm chôø noäi . 
Boãng baø xuaát hieän ngay tröôùc ngoõ, troâng khuoân maët baø
vui töôi haún; khoâng nhö moïi ngaøy .  Ñaït chaïy uø ñeán, 
xeùm laøm hai baø chaùu ngaõ laên treân saân .
 
Baø vöøa voø ñaàu Ñaït vöøa noùi: 
- Ñi moät chuùt ñaõ nhôù noäi roài !
Suoát ngaøy cöù bu cöùng nhö ñæa röùa 
maàn raêng maø tau soáng noåi ñaây ? 
Ñaït hí tít caëp maét, nhe raêng cöôøi tröø vôùi baø:
 
- Luùc moâ noäi cuõng ñi laâu thieät laâu ñoù chôù boä !
 
Vöøa vaøo nhaø baø chìa ra hai böùc thö cuûa Taán. Chöa kòp 
noùi gì, Ñaït ñaõ xeù thö cuûa ba ñoïc lieàn. 
 
 
Noäi hoûi:  
- Ba mi noùi chi röùa ?  
- Ba noùi chöøng vaøi thaùng nöõa thì giaáy tôø môùi xong ! 
Ñaït mang thö rieâng cuûa ba gôûi cho Ñaït ra sau heø ngoài ñoïc. 
Keøm theo thö laø moät xaáp giaáy coù chöõ in thaät ñeïp, ngoaøi 
bìa coù haøng chöõ "Ba Taán taëng Ñaït" . 
Ñaët sung söôùng môû ra xem ... 
Cho Ba Taán taëng Ñaït nheù ! 
Meï haén ñau beänh gì thì haén cuõng khoâng roõ laém, nhöng ba sai 
haén chaïy ra nhaø caäu Tö Gieâng cuûa haén xin theâm moät thang thuoác 
Baéc. Haén quô laáy chieác aùo moûng ñöùt nuùt chaïy baêng qua ñoàng 
ruoäng khoâ rang, chæ coøn laïi goác raï vaø ñoù ñaây vaøi ñoáng phaân 
traâu . 
Nhaø Caäu Tö Gieâng khoâng xa laém. Nhaø caäu xaây gaàn bôø bieån thaät 
hieàn hoøa, coù raëng döông lieãu xanh chaïy doïc theo bôø caùt traéng 
xoùa . Tuy khoâng xa, nhöng haén phaûi baêng ngang qua con raïch, ñoàng 
ruoäng vaøi chuïc thöûa naøy, khu röøng nhoû saép ñeán vaø moät ñoàng
caùt vaøng. 
Haén treøo non laën suoái cuõng khaù nhieàu . Haén khoâng ngaïi maáy 
veà chieác caàu goã laéc leo naøy nhöng caùi ñaùm ñæa meùn döôùi 
con raïch laøm haén e ngaïi nhieàu hôn. Tieáng noäi haén chôït nhö 
vaêng vaúng beân tai: "Coi chöøng ñæa ñoù con ôi, neáu noù chui vaøo 
tai laø noù huùt saïch heát oùc ñoù !". 
Sau caùi ruøng mình, haén giô hai tay ngang vai ñeå laáy thaêng 
baèng, caån thaän laém haén môùi vöôït qua khoûi caây caàu goã 
chæ coù vaøi thaân caây baéc ngang qua con raïch. Haén thôû phì moät 
hôi khoûi loàng ngöïc. Haén ngoài choàm hoåm treân bôø raïch, ñöa 
maét nhìn theo nhöõng laøn khoùi phaùt ra töø nhöõng ñoáng raï 
ñang chaùy ôû nhöõng thöûa ruoäng khoâ . Xa thaät laø xa daõi Tröôøng 
Sôn hình nhö ñang chaïy ngöôïc chieàu vôùi laøn khoùi döôùi moät 
tröa heø ñang thieâu ñoát . 
Haén vuït ñöùng daäy vaø tieáp tuïc tieán veà phía bìa röøng. 
Haén giaät mình chôït nhôù ñeán caùi daùng ñieäu nöûa ngoài 
nöûa ñöùng cuûa meï baùc Xöùng ñaõ treo coå töï vaän caùch ñaây 
vaøi hoâm beân caïnh con ñöôøng moøn xuyeân qua khu röøng tröôùc maët. 
Haén döøng laïi döôùi goác caây coå thuï beân bìa röøng, ngöûa 
maët nhìn maáy thöù daây Chuøm Gôûi moïc thoøng loøng treân nhöõng 
caønh caây . Vaøi loïn treo lô löûng nhö maáy caùi ñaàu phuû ñaày 
toùc, ñang ñu ñöa trong nhöõng côn gioù thoaûng qua . Haén khoâng 
nghe gì ngoaøi laù caây cöù xaøo xaïc chaïm vaøo nhau pha laãn tieáng 
vi vu cuûa gioù. 
Daàu muoán, daàu khoâng, haén phaûi baêng qua khu röøng vaéng 
baèng con ñöôøng moøn duy nhaát naøy vaø haén seõ nhìn laïi 
choã baø giaø treo coå hoâm noï
Nhaém maét hít moät hôi thôû thaät daøi, haén naém tay thaät 
chaët , laåm baåm maáy caâu kinh maø haén ñaõ hoïc loùm ñöôïc 
cuûa Ñaïi ñöùc Thích Trí Vieät. Haén voäi ñoïc thaät lôùn: 
"AÙn lam xaù ha !!! AÙn lam xaù ha !!!" vaø töø töø baêng qua luøm caây 
rôïn ngöôøi aáy . Lieác maét thaät nhanh veà choã baø giaø treo 
coå, haén uø teù boû chaïy . 
Sau khi ñaùnh rôi ñoâi deùp nhöïa môùi toanh maø haén ñaõ coá nhòn 
aên vaët mua cho baèng ñöôïc, thay vì phaûi mang ñoâi deùp cao su 
laøm baèng voû xe cuûa ba haén, haén cong mình choáng hai tay treân 
ñaàu goái, ngoaûnh maët nhìn laïi con ñöôøng moøn haén vöøa baêng 
qua . Haén aám öùc chöûi ñoång "Toå Meï ! ñi ñôøi caùi ñoâi deùp 
cuûa tao !". Troáng ngöïc haén ñaõ ngöøng ñaäp nhöng moà hoâi haén 
ñoå xuoáng nhö taém. Haén côûi chieác aùo vöøa quaán ngang qua 
caùi ñaàu luø xuø vöøa töø töø böôùc ra khoûi khu röøng raäm . 
Haén raûo böôùc treân ñoàng caùt vaøng, ñoù ñaây vaøi taám moä bia, 
chen laãn vôùi nhöõng buïi Mao Vöông naèm saùt maët ñaát. Moãi khi
ñi ngang qua ñoàng caùt vaøng naøy vaøo muøa naéng, haén vaãn khoâng 
queân thöôûng thöùc caùi vò chua chua ngoït ngoït cuûa thöù traùi 
caây hoang daïi naøy . Haén boïc nhöõng traùi chín vaøng vaøo chieác aùo 
ñöùt nuùt. 
Haùi xong moät boïc Mao Vöông, vôùi hai ñoâi chaân traàn, haén vöøa 
ñi vöøa chaïy treân ñoàng caùt noùng. Thænh thoaûng haén döøng laïi, 
co moät chaân leân cho ñôõ noùng, haén thay ñoåi chaân naøy ñeán 
chaân khaùc, roài haén laïi duùi hai chaân thaät saâu vaøo loøng caùt. 
Haén caûm thaáy deã chòu ñoâi chuùt. 
Sau vaøi laàn nghæ chaân, haén caém coå chaïy nhö bay, maëc cho hai 
ñoâi chaân than khoùc. Laâu thaät laø laâu haén ngöûi thaáy muøi nöôùc 
bieån vaø tieáng vi vu cuûa raëng thoâng treân baõi bieån. Haén chaïy 
noát phaàn coøn laïi cuûa ñoàng caùt vaøng. Nghe tieáng soùng voã 
xì xaøo, haén ngöøng laïi döôùi boùng caây Baïc Haø tröôùc caên 
nhaø ngoùi thaät ñeïp. Haén thaû boïc Mao Vöông xuoáng ñaát, khum 
ngöôøi choáng hai tay treân ñaàu goái vaø thôû phì phaøo nhö con 
ngöïa . 
Con choù vaøng ngoaéc ngoaéc caùi ñuoâi chaøo haén vôùi caëp maét 
thaät hieàn töø, thaân thieän. Laâu laém con choù deã meán naøy 
môùi gaëp laïi haén, noù vaãn cöù quaán quít beân chaân. 
Vöøa böôùc vaøo saân haén vöøa hoûi con choù: 
- Caäu môï ñi moâ roài ? 
Môï Tö böôùc ra tröôùc theàm nhaø, vöøa nhoå moät baõi nöôùc traàu 
treân saân ñaát vöøa nheo maét hoûi: 
- Ñöùa moâ ñoù ? 
- Con ñaây môï ôi ! 
- Trôøi ôi ! Naéng nhö löûa ñoát maø con ñi ra ñaây, raêng khoâng 
  ñôïi xeá chieàu roài ra coù ñôõ khoå khoâng ? 
- Daï con chaøo môï Tö ! 
- Ba meï khoeû khoâng con ? Môï khoâng ñi moâ ñöôïc caû , luïi cuïi trong 
  nhaø suoát ngaøy ! 
- Daï, ba meï con cuõng vaäy môï ôi ! 
- Coù hai thang thuoác cuûa meï con treân phaûn ñoù! 
- Ñi moâ heát roài môï ? 
- Con Kích vôùi thaèng Xung ñi xuùc teùp ngoaøi bieån ... Con chaïy 
  ra ngoaøi nôù hoång chöøng gaëp ñoù ! Coøn oång thì ñi baét maïch 
  cho baø Ngheâ ruøi ! 
Vaøo ñeán nhaø haén voäi vaøng boû nhöõng traùi Mao Vöông vaøo caùi thau 
nhoû, haén ñaët thau treân caùi choõng tre khoâng coù chieáu cuûa môï Tö .
Haén noùi nhö heùt leân: 
- Môï cho con mieáng nöôùc laïnh ñi môï !
 
Vöøa ñöa ca nöôùc laïnh cho haén môï Tö vöøa hoûi: 
- Con ñi chaân khoâng röùa, laøm raêng maø ra tôùi ñaây ñöôïc ? 
Haén vöøa uoáng nöôùc vöøa suy nghó caâu traû lôøi . Haén khaø 
moät hôi ñeå traùnh con maét ngaïc nhieân cuûa môï haén. 
Haén mæm cöôøi ra veû töï nhieân: 
- Ñoâi deùp bò ñöùt quoai neân con vöùt noù ôû bìa röøng ruøi môï ôi !
- Noùng röùa thì chaéc chön mi chín heát ruøi ! 
- Môï khoâng bieát ñoù chôù caùi aùo ni hoång loùt chaân ñöôïc raêng ? 
- Ha ha ! Mi luùc naøo cuõng ñaày meïo caû, khoâng khaùc chi ba mi heát 
Böôùc ra saân tröôùc vöøa nhìn vöôøn hoa haén vöøa hoûi môï:
- Môï ôi ! cho con xin maáy nhaùnh hoàng veà troàng ñöôïc khoâng ?
- ÖØ ! tí nöõa con cöù chaët veà maø troàng ! 
Haén trôû vaøo nhaø uoáng noát phaàn nöôùc coøn laïi, haén quaäy 
tay vaøo thau nöôùc laáy ra moät traùi Mao Vöông : 
- Môï ôi ! Mao Vöông ngoït laém ñoù ! 
- Trôøi noùng maø aên baäy , ñau buïng cheát ñoù con ! 
Noùi theá nhöng môï cuõng gaät guø : 
- OÂ ngoït gheâ ñoù ! Con Kích noù haûo Mao Vöông laém ñoù ! 
- Thoâi con veà môï ôi !!! 
- Thoâi ñi oâng , ñôïi xeá roài veà ! 
- Hoång ñöôïc ñaâu môï ôi ! coøn ñoäi buùn boû moái cho meï con ñoù !
Caäu môï haén chæ coù moãi thaèng con trai . Khoâng lo hoïc haønh, hoang 
ñaøng khoâng ai chòu ñöôïc laïi huùt xaùch, phaù laøng phaù xoùm . 
Môï chaùn ngaùn than thôû : 
- Coù möôøi thì toát , coù moät laïi ñui , tao maø coù ñöôïc moät 
  ñöùa nhö mi thì ñôõ cho tao bieát bao ? 
Nöôùc maét môï öùa ra, môï xaùch con dao thaät beùn ñuûng ñænh 
böôùc ra saân tröôùc, haén keïp hai thang thuoác Baéc ñi sau môï, 
con choù cuõng leõo ñeõo chaïy theo . Haén ñi laïi goác caây cau nhaët 
hai caùi mo coøn aåm öôùt, môï Tö vöøa caét maáy nhaùnh hoàng vöøa 
hoûi haén : 
- Laáy mo cau laøm chi röùa con ? 
- Laøm quaït môï ôi ! 
Haén keïp mo cau vaøo naùch, boïc hai thang thuoác raát caån thaän vaøo 
chieác aùo moûng, haén quô maáy nhaùnh hoàng vöøa böôùc ra ñaàu 
ngoõ vöøa chaøo môï Tö : 
- Hoång chöøng ñaùm gioã oâng ngoaïi con gaëp môï ñoù ! 
Môï Tö laéc ñaàu nhìn theo haén ñang khuaát daàn vaøo raëng caây 
tröôùc maët môï . 
Haén möøng quyùnh ñít; vöøa nghó laïi caùi ñoàng caùt noùng haén vöøa 
ñi vöøa huyùt saùo . Qua khoûi raëng caây baïc haø, saép qua ñoàng caùt 
noùng, haén ngoài beät xuoáng ñaùm coû khoâ, haén laáy mo cau quaán 
quanh chaân haén, haén xeù mo cau thaønh nhöõng sôïi daây nhoû, coät 
chaët hai baøn chaân thaät kyõ caøng, haén nhaûy leân nhaûy xuoáng vaø 
raát vöøa yù vôùi ñoâi giaøy giaõ chieán noï . 
Haén töø töø ñi vaøo ñoàng caùt noùng. Thænh thoaûng vaøi vaõi caùt 
noùng loït vaøo chaân, haén co gioø ñaù leân ñaù xuoáng ñeå gaït môù 
caùt noùng. Haén chôït nghó ñeán con Höng, thaèng Moùt, maáy ñöùa 
em ham aên cuûa haén tha hoà maø ñôùp Mao Vöông. 
Haén caûm thaáy yeâu ñôøi hôn bao giôø heát. Boãng chôït haén söïc 
nhôù tôùi caùi löôõi leø ra , nöôùc mieáng chaûy daøi treân ngöïc aùo, 
nhaát laø sôïi daây oan nghieät loøng thoøng treân coå cuûa baø giaø hoâm 
noï . Döôùi anh naéng thieâu ñoát, haén chôït ruøng mình - hình nhö 
moät côn laïnh ñi ngang qua xöông soáng haén, hai tay haén nhö buûn 
ruûn, noåi da gaø. Haén döïa ñít treân moät taám bia moä thaàm hoûi 
"khoâng bieát ñoâi deùp nhöïa ñoù ñaõ coù chuû môùi chöa ?". Haén 
laéc ñaàu raûo böôùc veà höôùng Baøu-Saáu . 
Haén vöøa ñi vöøa laàm thaàm trong mieäng : "Caù saáu coù röôït thì 
mình coù theå chaïy nhanh hôn coøn hôn ñi ngang qua khu röøng vaéng 
laïnh kia" . Haén cöù chaäm raõi haùi Mao Vöông vaø xuyeân qua ñoàng 
caùt noùng, tröïc chæ höôùng Baøu-Saáu trong buoåi tröa heø noùng nhö 
thieâu ñoát. 
Ba haén choáng naïnh ngang ôû tröôùc 
cöûa vaø haén kheùp neùp ñi qua khoûi 
ñoâi maét nhö khuûng long cuûa ba haén, 
haén queät moà hoâi treân traùn, haén 
khoâng daùm nhìn laïi . Baát thình 
lình moät caùi bôïp tay nhö trôøi 
giaùng xuoáng ñoâi maù coøn noùng hoåi 
bôûi côn naéng gaàn xeá chieàu . 
Nöôùc maét haén ñoå xuoáng, hoaø 
laãn vôùi vò maën cuûa moà hoâi . 
Haén oâm chaët hai thang thuoác Baéc 
vaøo mình, coá gaéng laém nhöõng traùi 
Mao Vöông môùi khoûi rôùt ra . Maët maøy 
thaèng Moùt trôû neân traéng beäch nhö 
voâi, noù nhìn haén vôùi ñoâi maét 
thöông xoùt . Haén nhaùy maét ra hieäu 
em, hai ñöùa ñi thaät nhanh xuoáng 
beáp. 
 
Haén laáy hai thang thuoác ñi ra gaëp 
ba haén, phaàn coøn laïi trong chieác aùo 
thì haén ñaët taát caû hi voïng vaøo 
taøi giaáu gieám cuûa thaèng Moùt.
Roùn reùn nhaët laïi maáy caønh hoàng, 
haén thui thuûi böôùc ra sau heø,
ngoài beät xuoáng ñaát, beân caïnh 
caùi lu nöôùc vaø maëc keä cho nöôùc 
maét tuoâng ra; haén khoùc thaät laâu .
Nöôùc maét ñaõ caïn, haén choïn moät 
khoaûng ñaát thaät aåm öôùt gaàn 
caùi lu nöôùc, haén duøng hai tay choân 
vuøi maáy caønh hoàng khoâ heùo . Haén 
thaàm thì "Tuïi maøy haõy cöù raùng maø 
soáng ñi nghe !". 
Haén khoâng traùch gì ba haén; neáu 
khoâng coù maáy traùi Mao Vöông caùm 
doå haén thì haén khoâng veà quaù 
treã nhö theá, cho daàu coù ñi ngaû 
khaùc ñi nöõa . 
oOo
 
Gioâng baõo naøo roài cuõng qua, 
muøa xuaân roài seõ ñeán. Nhöõng 
ngaøy keá teát, ba meï haén ñoùng 
cöûa loø buùn ñeå chuaån bò aên teát. 
Caû boïn anh em haén cuõng chaúng 
coù lôùp hoïc. Haén ruû ñaùm em chôi 
Cuùt-Kít - Caùi troø chôi troán 
tìm maø boïn treû con trong xoùm ñaõ 
phaâm phuïc haén saùt ñaát. 
Hoâm nay con beù Ruoäng vaø con Bôø 
gia nhaäp vôùi ñaùm anh em haén 
neân troø chôi coù veû haáp daãn 
hôn. Haén khoanh troøn thaân mình 
oám o cuûa haén trong caùi noài 
ñun nöôùc ñeå naáu buùn. Boïn 
treû tìm hoaøi khoâng thaáy neân 
chia nhau chaïy khaép nôi . Sau khi 
ñoå ñaày caùc boàn nöôùc trong 
loø buùn, ba haén ñoå nguyeân thuøng 
nöôùc coøn laïi vaøo caùi noài thaät 
böï aáy . Thaáy haén vöøa voït leï ra 
khoûi caùi noài, oâng hoaûng hoàn 
lieäng caùi thuøng vaøo maët haén. 
Meï haén cöôøi saëc suïa laøm oâng 
cuõng cöôøi theo . Haén sôï bò phaùt 
giaùc voäi treøo leân caây mít sau heø, 
haén im laëng laém nhöng ñaùm 
kieán ñen thì khaùc. Haén teù bòch 
nhö traùi mít , mieäng haén xuøi 
boït traéng. Con beù Ruoäng sôï 
quyùnh ñít, la où oâm soøm. Thaèng 
Moùt ñaùi vaøo maët haén theo lôøi 
chæ daãn cuûa caäu Ñieät. Haén 
tænh daäy treân caùi phaûn goã sau 
heø , haén xaáu hoå khoâng bieát 
bao maø keå, nhaát laø con beù Ruoäng 
ñang chaêm chaêm nhìn haén. 
Nhaø haén tuy cuõng coù ñoàng vaøo 
ñoàng ra, nhöng ba meï haén keïo 
laém, do ñoù toái naøo haén cuõng 
qua nhaø con beù Ruoäng ñeå xem 
TV keù. Daàn daàn, haén phaùt giaùc 
ra ñöôïc söï khaùc bieät töø 
caùch aên noùi, ñi ñöùng vaø nhaát 
laø ñoâi maét cuûa con beù Ruoäng 
khi nhìn haén. Con beù ñoái xöû 
vôùi haén raát ñieàm ñaïm. Con 
beù xöng Lan vaø goïi haén baèng 
anh khoâng ngöôïng nguøng. Haén 
bieát chaéc moät ñieàu laø con 
beù Ruoäng ñaõ thaàm yeâu haén. 
Ngöôïc laïi, haén chaúng coù moät 
tí ti lòch söï naøo ñoái vôùi 
con beù caû. Haén döûng döng goïi 
con beù teân Ruoäng vaø xöng tao vôùi beù nhö thuôû naøo . Meï con 
beù ñaõ coù laàn nhaéc kheùo vôùi 
haén "Lan noù lôùn ruøi ! Con ñöøng 
goïi noù laø Ruoäng nöõa, toäi 
nghieäp noù laém ñoù". Thænh 
thoaûng thì haén cuõng chieàu 
loøng meï Lan . Loái xoùm ai cuõng 
caùp ñoâi haén vôùi con Lan, nhaát 
laø meï haén. Baø thöôøng than 
thôû: "Lan deã thöông, noù hieàn 
töø leã pheùp, mi öng noù tao 
cöôùi veà laøm daâu thì ñôõ cho 
nhaø mình laém ñoù !" 
Chieàu naøo cuõng vaäy, sau khi phuï giuùp ba meï haén doïn deïp vaø röûa 
saïch caùi saøn nhaø ñaày buùn vuïn, haén taém röûa saïch seõ, ñöùng 
choáng naïnh ngang tröôùc hieân chôø con Ñoan. Con beù coù khuoân 
maët baàu bænh, traéng treûo, caùi maùi toùc daøi ñen möôït, 
thaät laø deã nhìn. Haén nhìn troäm con Ñoan khoâng bieát bao 
nhieâu thaùng trôøi roài . Moãi khi haén thaáy con beù chaân tay haén 
nhö buûn ruûn, maët haén noùng böøng. Chieàu naøo con Ñoan cuõng 
queùt doïn quanh nhaø vaø haén nhìn con Ñoan khoâng soùt moät buoåi 
chieàu naøo caû. Haén bieát ñoù laø luùc con Ñoan ñang söûa soaïn baät 
maùy TV cho haøng xoùm xem keù. Haén ít qua nhaø con beù ñeå xem keù TV 
vì haén sôï phaûi chaïm maët vôùi con beù. 
Hoâm nay cuõng nhö thöôøng leä nhöng haén ñaõ thaát voïng naõo neà. 
Haén chôø maõi khoâng thaáy con beù, haén tiu nghæu ñi quanh laïi 
sau heø. Haén döøng laïi beân caïnh buïi hoàng maø haén ñaõ troàng 
vaøi naêm tröôùc. Haén khoâng coøn nhôù haén ñaõ caém bao nhieâu 
nhaùnh hoàng ôû ñaây nöõa . Haén nghó coù leõ buïi hoàng naøy 
coù duyeân coù nôï gì vôùi caùi lu nöôùc cuûa nhaø haén ñoù. Haén 
ngaém nghía buïi hoa hoàng chöa laàn naøo troå boâng. Boãng tieáng 
con Lan laøm haén giaät mình :
 
- Raêng caây hoàng ni anh troàng laâu roài maø Lan hoâng thí hoa ? 
- Coù leõ caây hoàng ni laø ñöïc röïa ñoù Lan ! 
Con Lan mæm cöôøi: 
- Lan nghe ngoaïi Lan noùi laø phaûi noùi chuyeän thöôøng xuyeân thì haén 
  môùi troå boâng ñoù ! 
Haén noùi nhoû: 
- Maï noùi taïi vì moïc gaàn nhaø quaù neân haén maéc côû ñoù ! 
- Raêng anh khoâng böùng ra troàng choã khaùc xa nhaø hôn ? 
- Röùa noù buoàn noù cheát thì raêng ? Maø noù soáng gaàn nöôùc 
  quen ruøi !
 
Lan khoanh tay ñaøng sau löng , ñöa boä ngöïc thaät ñaày vaø mæm 
cöôøi nhìn haén thaät trìu meán. Haén khoâng ngôø con beù Lan coù 
laøn da traéng mòn vaø maùi toùc daøi ñen möôït deã nhìn nhö theá, 
nhöng haén vaãn thaûn nhieân, khoâng thaáy moät söï rung ñoäng naøo 
tröôùc veû ñeïp töï nhieân cuûa con beù. 
Haén ra veû thaân thieän: 
- Lan hoïc lôùp maáy ruøi ? 
Lan laéc ñaàu traû lôøi haén: 
- Lan boû hoïc roài ! 
- Röùa Lan ñònh laøm gì ? 
- Giöõ em ... queùt nhaø ... naáu aên cho maï
 
Haén baät cöôøi: 
- Ruøi laáy choàng !!! 
- Coøn anh coù phaûi ñi lính khoâng ? 
- Laøm sao maø troán khoûi ! 
- Lan thaáy caäu Lan ñoåi giaáy tôø ñoù ! 
- Thì ñaõ giaûm hai tuoåi ruøi, laøm sao suït ñöôïc nöõa ! 
- Neáu maø anh ñi lính thì xoùm mình seõ buoàn laém ñoù ! 
- Raêng Lan bieát, tui ñi lính thì coù maéc môù gì ai ?
 
Con Lan vöøa nhìn haén ñaêm ñaêm vöøa noùi nhö muoán khoùc: 
- Taïi ... Lan quen nhaø anh laâu laén ruøi, Lan thích ...
Con beù boû dôû caâu noùi chaïy bieán ra khoûi ngoõ. Haén bôõ ngôõ vaø 
laéc ñaàu khoâng muoán chaïy theo . Sao haén voâ tình theá nhæ, 
coù phaûi haén chæ coù moãi con Ñoan ñeå haén yeâu chaêng ? 
Tuaàn tröôùc khi con Ñoan ñöùng moät mình tröôùc ngoõ, haén goàng 
mình gôïi chuyeän nhöng löôõi haén cöùng ñô , haén chæ caø laêm 
ñöïôc moãi vaøi tieáng : "sao ... sao sao Ñoan ... ñöùng ... ñaây 
moät mình vaäy ? ". Chieàu nay . Haén daùm caû gan vaãy tay chaøo con 
beù, con beù giô tay chaøo laïi . Haén sung söôùng khoâng chòu ñöôïc, 
cho daàu chæ moät caùi vaãy tay . Haén huyùt saùo oûm toûi . Meï haén 
ngaïc nhieân veà daùng ñieäu vui nhoän cuûa haén . Laâu laém meï môùi 
thaáy haén chaûi laïi caùi ñaàu xuø cuûa haén. Haén möôïn baøn uûi 
cuûa dì Thaùi uûi laïi boä ñoà kieãng nhaát. Haén ñöùng tröôùc 
taám göông caïo raâu cuûa ba haén, nghieâng qua lieác laïi, nhe raêng, 
leø löoõi ngaém laïi khuoân maët cuûa haén. Ba haén khoâng maáy ñeå 
yù veà haén , nhöng döôùi con maét cuûa meï haén thì haén khoâng 
traùnh khoûi moät cöû chæ nhoû nhoi . 
Buïi hoa hoàng ñaõ troå leân moät nuï , duy nhaát chæ coù moät nuï 
thaät xanh, thaät lôùn . Haén khoâng ngôø suoát maáy naêm trôøi soáng 
beân lu nöôùc ñeán baây giôø môùi chòu troå boâng . Haén sung söôùng 
seø seï rôø nuï hoàng . 
Tröa thöù baûy , khi caùi troáng vöøa bình bình vaøi tieáng haén 
ñaõ voäi oâm ñoáng vôû phoùng ra khoûi cöûa ' soå. Coâ Phöông 
lieác maét thaät nhanh veà phía haén trong luùc haén bay qua haøng 
raøo cuûa nhaø tröôøng. Haén vöøa chaøo chò Saùu vöøa buoäc chaët 
ñoáng vôû vaøo chieác xe ñaïp cuõ meøm cuûa haén. Haén ñaõ aên cheø 
chòu vaø gôûi xe ñaïp cho chò töø khi haén hoïc lôùp 7. Maëc daàu 
raát thích cheø cuûa chò, nhöng hoâm nay, suoát trong 2 giôø Vieät 
Vaên, caùi nuï hoàng ñang nôû vaø khuoân maët baàu bænh cuûa con 
Ñoan cöù laån quaån trong ñaàu haén maõi . Haén muoán caét caønh 
hoàng beân lu nöôùc ñeå taëng con Ñoan neân haén ñaõ quyeát ñònh 
phaûi veà leï .
 
Chi Saùu noùi vôùi theo sau löng haén: 
- Cheø ñaäu xanh ñaùnh ngon gheâ ñoù ! 
- Hoâm khaùc ñi chò ! 
- Boä heïn coâ naøo daäy ? 
Haén ngoaûnh maët mæm cöôøi vaø nheo maét chaøo chò Saùu . 
Haén caém coå ñaïp chieác xe moät hôi . Vöøa thaû doác, haén thoâi 
ñaïp vöøa queät moà hoâi vöøa thôû phì phaøo . Sau khi ñaåy chieác 
ñaïp ngaõ treân ñoáng caùt tröôùc saân nhaø, haén chaïy voäi ra lu 
nöôùc. Haén vöøa huùp nöôùc laïnh, vöøa nhìn buïi hoa hoàng. Hôõi 
oâi ! Caùi nuï hoa khoâng caùnh maø ñaõ bay ñaâu maát . Haén gaõi ñaàu 
gaõi tai, uù ôù nhö treân trôøi rôùt xuoáng . Haén hoûi meï hoûi ba, hoûi 
quanh, hoûi quaát trong luùc meï haén ñang im laëng ngoài beû rau muoáng 
keâu tí taùch. Haén noåi quaïu vaêng tuïc oûm toûi . Taát caû hi voïng 
ñaõ tan theo maây khoùi, tan theo nuï hoàng vöøa ñang nôû. Haén ñau 
khoå voø caùi ñaàu xuø cuûa haén, haén boû côm chieàu vaø ñi lang 
thang heát moïi con ñöôøng trong xoùm.
 
Nhö moïi toái thöù baûy, sau khi ñi lang thang quanh xoùm, haén vaùc 
maët trôû veà. Hoâm nay haén laïi gheù laïi nhaø con Lan ñeå xem caûi 
löông. Haén khoâng bao giôø boû soùt moät tuoàng naøo caû, ngay ñeán 
caû khi meï Lan vaø caû nhaø ñi nguû, haén vaãn ngoài ñoù xem noát . 
Haén seõ keå laïi cho moïi ngöôøi nghe . Meï Lan thöông haén laém. 
Haén ñeán treã hôn moïi khi, cho daàu theá meï Lan khoâng bao giôø 
ñeå haén ngoài ngoaøi hieân nhaø. Haén keùo chieác gheá con döïa vaøo 
vaùch goã, haén ñöa maét nhìn treân baøn, hai maét haén nhö ñoå 
ñom ñoùm, töø traïng thaùi giaät mình ñeán töùc giaän. 
Haén vuït ñöùng daäy, la thaät lôùn : 
- Con gaùi maø cuõng ñi aên caép ! 
Meï Lan leân tieáng: 
- Ai aên caép chi röùa heø ? 
Haén giaän doãi boû veà döôùi nhöõng con maét ngaïc nhieân cuûa 
moïi ngöôøi .
 
Trôøi vöøa höøng saùng, haén voäi vaøng xaùch caùi röïa thaät beùn cuûa 
ba haén ra sau lu nöôùc, haén chaët buïi hoa hoàng saùt ñaát. Haén 
keát lieãu cuoäc ñôøi cuûa buïi hoa trong khoaûnh khaéc. Haén nguyeàn 
ruûa con beù Lan thaäm teä, nhöng chæ coù moãi moät mình haén laø nghe 
roõ tieáng nguyeàn ruûa ñoù hôn ai heát. Haén theà vôùi haén laø seõ 
khoâng bao giôø theøm qua nhaø con Lan nöõa .
 
Baüng ñi moät daïo . Meï Lan sai con beù Bôø qua nhaø haén môøi ba meï 
haén vaø haén sang aên tieäc taát nieân. Haén coá töø choái, nhöng meï 
Lan ñaõ sang nhaø haén vaø nan næ. Haén mieãn cöôõng ngoài vaøo baøn 
tieäc. Meï Lan hoûi haén coøn giaän Lan nöõa khoâng, haén ñaùp lôøi baø 
coäc loùc: "Giaän laøm chi cho meät". Con Lan ngöôùc maét nhìn haén, 
boãng chôït con beù khoùc ruù leân vaø chaïy uø vaøo trong beáp, meï haén 
voäi chaïy theo con beù. Haén im laëng nhìn theo vaø haén caûm thaáy 
hoái haän vì caâu noùi vöøa roài . Meï haén naém tay con Lan daét ra 
phoøng aên, baø noùi thaät to: "Tao caét caùi boâng hoàng cuûa mi, tao cho 
con Ruoäng ñoù !". Haén söõng soát, ngaïc nhieân heát söùc , haén 
troá maét heát nhìn meï haén, roài ñeán con Lan. Con beù laïi chaûy 
nöôùc maét moät laàn nöõa . Lieác nhìn ñoâi maét khoù chòu cuûa ba 
haén, haén khoâng bieát gì hôn laø caùm ôn meï Lan vaø böôùc ra khoûi 
ra nhaø. 
Moät ñieàu chaéc chaén laø haén seõ khoâng coøn coi TV keù ôû nhaø 
con Lan nöõa . Haén phaûi ñoái dieän vôùi con Ñoan vaøo moãi toái 
thöù baûy . Haén nhaän thaáy con Ñoan coù veû khoù chòu khi thaáy haén 
xuaát hieän tröôùc hieân nhaø. Laàn ñaàu tieân thaáy haén, con beù 
ñaõ hoûi : "Sao hoång qua beân con Lan maø xem ?". Haén run raåy traû lôøi 
con beù : "Taïi taïi ... TV beân naøy roõ hôn ". Haén thöôøng xuyeân 
ñöùng tröôùc hieân nhaø con Ñoan ngay ñeán nhöõng toái thöù Saùu . 
Tieáng möa loäp ñoäp treân maùi hieân nhaø oâng baø Phoá. Phía trong 
nhaø, chieác TV caøng môø haún ñi . Möa laïi lôùn daàn vaø haén khoâng 
coøn nghe roõ aâm thanh cuûa caùi TV nöõa . Chæ moät mình haén vaãn coøn 
ñöùng lì ra ñoù. Phaàn döôùi thaân theå haén ñaõ suõng öôùt . Gioù 
thoåi hôi maïnh vaø haén coá nuùp mình döôùi maùi hieân. Haén ruøng 
mình thaàm nghó : "Öôùc gì con Ñoan môøi haén vaøo trong nhaø nhæ". 
Haén buoâng moät tieáng thôû daøi thaät naõo nuøng. Töø ngaøy haén qua 
ñaây, khoâng bieát bao nhieàu laàn roài, haén chöa heà thaáy con 
Ñoan nhìn haén, cho duø chæ moät caùi lieác maét thoâi cuõng ñuû ñeå 
loøng haén aám laïi ñoâi chuùt . Chöa bao giôø haén buoàn baèng hoâm 
nay . Haén guïc ñaàu nhìn nhöõng gioït möa ñang tí taùch treân vuõng 
nöôùc tröôùc hieân nhaø. Haén hoûi hình nhö ñeå cho haén nghe: "Sao 
Ñoan quaù voâ tình ñeán theá ?". Chieác TV voäi vuït taét, haén thaáy 
boùng con Ñoan phôùt ngang, haén khoâng nhìn roõ maët con beù, nhöng 
haén bieát con Ñoan khoâng theøm ñeå yù ñeán söï hieän dieän cuûa 
haén. Haén luûi thuûi böôùc ra khoûi ngoõ, ñoaïn haén quay maët nhìn 
laïi phía hieân nhaø, haén thaáy boùng con Ñoan khuaát sau hai caùnh 
cöûa ñang ñoùng aàm laïi . Haén khoâng muoán trôû veà nhaø, haén ñi 
luûi thuûi döôùi côn möa ... 
Nghe tieáng con Ñoan goïi haén, haén coá göôïng daäy vaø nhìn ra 
ñaàu ngoõ . Haén thaáy con beù tröôùc saân nhaø haén, vöøa chaïy 
qua chaïy laïi vöøa heùt lôùn:
 
- Em thöông anh ñoù ! Ñöøng boû em nha anh ? 
Haén hoûi laïi thaät lôùn: 
- Thieät haû ? 
Con Ñoan noùi nhö muoán khoùc: 
- ÖØa ! Thieät ñoù ! Thöùc daäy ñi anh ! 
Haén voït chaïy ra saân nhaø sung söôùng la to:
 
- Ñoan ôi, anh muoán noùi vôùi em maáy chuïc laàn laø anh yeâu em roài ! 
Haén ho suø suï, moà vaõi ra nhö taém. Haén tænh daäy sau côn meâ 
soát. Ba meï vaø ñaùm em haén ñang ñöùng quanh giöôøng haén, ai 
cuõng mæm cöôøi nhìn haén nhö treâu gheïo .
 
Meï haén vöøa noùi vöøa cöôøi:
 
- Anh Hai cuûa tui phaûi loøng ai röùa ?
 
Ba haén chen vaøo:
 
- Thöông yeâu ai maø ñi lang thang caû ñeâm vaäy thaèng nhoû ?
 
Thaèng nhoùc Moùt cöôøi saëc suïa:
 
- Baû teân chi röùa ... ñeïp khoâng ?
Trôøi ñaát ôi ! Neáu ñaát ñöøng coù cöùng thì haén ñaõ chui 
xuoáng roài ... Ñaèng naøy ...  Haén nhìn xuoáng caùi neàn Xi-Maêng 
moác xì ñoù ... Haén coù nöôùc truøm chieáu laïi ñeå che caùi boä 
maët meùo xeïo cuûa haén. Haén chöa bao giôø caûm thaáy xaáu hoå 
baèng luùc naøy ...
 
Haén môû toanh hai caùnh cöûa soå ôû phoøng haén. Bình thöôøng hai 
caùnh cöûa chæ kheùp höûng hôø, chöøa laïi moät keõ hôû chæ vöøa 
ñuû ñeå cho haén nhìn leùn con Ñoan . Gaàn 2 tuaàn leã roài haén 
khoâng thaáy boùng hình con beù ñaâu caû. Haén töôûng laø con Ñoan 
bò bònh, haén lo quính ñít, troâng thaät toäi nghieäp. Roát cuoäc, 
haén khoâng kieàm cheá noåi . Haén ñaùnh baïo chaïy qua hoûi thaêm con 
beù Trang. 
Em con Ñoan thaéc maéc:
 
- Baû ñi Saøi Goøn dzoài ! Maéc môù gì ñeán oâng nhæ ? 
OÂi caùi gioïng Baéc ñanh ñoùa cuûa con Trang laøm haén böïc mình, 
nhöng haén coá thaân thieän
 
Haén ñoåi gioïng:
- Hoài naøo baû veà laïi ? 
- Teát laän ! 
- Baû laøm gì trong ñoù ? 
- Hoïc uoán toùc ! 
- Boä ôû ñaây khoâng coù hoïc ñöôïc hay sao ? 
- Dì toâi ôû trong Saøi Goøn coù tröôøng daïy, hoïc khoûi traû tieàn ! 
Sau muøa möa, chöøng nhö daøi hôn caû theá kyû . Teát laïi saép ñeán . 
Haén hoài hoäp töøng giaây, töøng phuùt, vaãn chöa thaáy boùng con 
Ñoan. Chieàu 30 haén laïi chaïy qua hoûi con Trang, chöa ñeán nhaø haén 
ñaõ thaáy con Ñoan trong boä ñoà roäng thuøng thình, toùc con beù 
ngaén cuõn. Haén cöù töôûng haén nhìn loän ngöôøi . Con ma sôï gaùi 
ñaõ trôû veà trong caùi hình haøi oám nhaùch cuûa haén, haén voäi 
thuït luøi ra khoûi coång.
 
Suoát toái 30 haén cöôøi noùi luoân moàm, haén chu moû huyùt saùo khoâng 
ngôùt. Haén ñaùnh ñaøn khoâng gioûi laém nhöng nghe cuõng xuoâi tai . 
Haén ñaõ coá gaéng laém môùi baét chöôùc ñöôïc anh Só Phuù trong 
baøi coâ laùng gieàng. Haén quyeát ñònh raèng ñeán giao thöøa haén 
seõ vöøa haùt vöøa ñaøn ñeå toû tình vôùi con beù. 
 
Chöa ñôïi ba baén vaùi laàn cuoái vaø caém boù nhang treân baøn thôø, 
haén ñaõ xaùch caây ñaøn voït ra tröôùc saân nhaø. Haét caát gioïng 
thaät lôùn:
 
Hoâm nay trôøi Xuaân bao töôi thaém . 
Döøng goùt phieâu linh veà thaêm nhaø . 
Chaân böôùc treân ñöôøng ñaày hoa ñaøo rôi,
Toâi ñaõ hình dung neùt ai ñang cöôøi . 
Toâi mô trôøi Xuaân bao töôi thaém .
Ñoâi maét nhung ñen maøu haït huyeàn , 
Laøn toùc maây chieàu cuøng gioù ngaøn daâng soùng, 
Xao xuyeán nguøi nieàm yeâu .
 
Coâ laùng gieàng ôi ! 
Khoâng bieát coâ coøn nhôù ñeán toâi  ?
Giaây phuùt eâm ñeàm ngaøy xöa kia, 
khi coøn ngaây thô ... 
Coâ laùng gieàng ôi ... 
Tuy caùch xa phöông trôøi, toâi khoâng heà ...
Queân boùng ai beân bôø ñöôøng queâ .
Ñoâi maét ñaêm ñaêm chôø toâi veà 
Haùt tôùi ñoù haén caûm thaáy xaáu hoå vaø ñau nhoùi trong tim 
- Coù khi naøo con Ñoan theøm nhìn haén ñaâu . Haén haùt 
xong baøi haùt, caû xoùm ai cuõng voã tay . Rieâng oâng Phoá khen 
haén quaù côû: 
- Thaèng nhoû laàm laàm , lì lì maø ñaøn ca haùt xöôùng nghe hay 
  heát choã cheâ nha ! 
Haén caùm ôn moïi ngöôøi ... Haén töôûng chöøng nhö haén vöøa 
truùt boû ñi khoûi moät gaùnh naëng maø haén ñaõ mang treân vai ñaõ 
khoâng bieát bao nhieâu ngaøy . Haén caûm thaáy yeâu ñôøi chöa töøng 
thaáy . 
 
 
Ñeâm giao thöøa qua thaät nhanh . Ngaøy ñaàu naêm haén thöùc daäy 
treå. Haén môû toanh ñoâi cöûa soå cuûa phoøng haén. Haén ñöa maét 
nhìn sang nhaø oâng baø Phoá. Thaèng Phöôøng ñang ngoài tröôùc 
hieân nhaø vôùi con Ñoan. Caûnh vaät tröôùc maët haén töï nhieân toái 
haún ñi ... Vuõ truï nhö quay cuoàng ... Hình nhö côn soát naêm naøo 
laïi tôùi vôùi haén ... OÂ kìa ! Haén saép teù ... Treân tay 
Ñoan, moät ñöùa beù ñang buù vuù meï ... Coù phaûi ñöùa beù laø con 
cuûa Ñoan khoâng !? Haén coá gaéng nhìn thaät kyõ. Ñoâi con ngöôi 
haén döôøng nhö ñaõ voït ra khoûi troøng maét. Haén guïc ngöôøi 
xuoáng... 
Teát Maäu thaân, sau khi ba haén bò laïc ñaïn, meï haén sôï Hueá neân 
vaøo Nam OÂ laäp nghieäp, vaøi thaùng sau gia ñình Lan cuõng theo chaân meï
haén. Haén khoâng coøn thaáy Ñoan nöõa . Cuõng töø hoài ñoù haén 
yeâu Lan; yeâu say ñaém ... 
 
Roài Muøa heø ñoû löûa naêm aáy, haén khoâng theå troán chui troán 
nhuûi ñöôïc nöõa . Haén cuøng ñaùm baïn ruû nhau ñi lính. Haén may 
maén ñöôïc truùng tuyeån vaøo binh chuûng Khoâng-Quaân. 
Vaøi naêm sau, baïn beø haén keû cheát ngöôøi coøn, ñöùa noï cuït chaân, 
ñöùa kia ñui maét. OÂng Ñieàn ba con Lan cuõng maát tích. Xoùm Baéc 
cuûa haén chæ coøn laïi goùa phuï .
Haén thì laïi löu laïc taän nöôùc Myõ. Meï haén khoâng heà bieát. 
Hoâm caàm tôø giaáy khai töû cho haén, tröôùc maáy vò coâng an xaõ, 
baø röng röng ñoâi maét: "Thöa ... Noù ñi laïc taän ñaâu roài tui 
khoâng bieát ñaâu tìm ra xaùc noù. Xin caùc oâng thoâng hieåu cho !" 
Thaáy meï khoå cöïc, ñoùi raùch ... Lan khuyeân meï neân veà vôùi 
ngoaïi . Tröôùc ngaøy xa nhau, hai meï con oâm nhau khoùc ñeán 
söng caû maét. Lan sang nhaø haén xin ôû ñôï . Cöù nhìn Lan laø 
meï haén khoâng ngaên ñöôïc noãi chua xoùt. Ngaøy xöa, ôû löùa 
tuoåi cuûa Lan, baø ñaõ coù haén roài . Baø nhìn Lan caøng ngaøy 
caøng xô xaùt. Ñaõ bao laàn baø coá khuyeân: "Caùi thaèng ñoù ñaõ 
cheát hôn ba naêm roài ñoù ! Chaùu nghe lôøi baùc maø ñi laáy 
choàng ñi, ñeå khoûi tuûi thaân chaùu ôi !". Moãi laàn meï haén 
vöøa môû lôøi , Lan ñaõ khoûa laáp: " maï ñeå con chôø aûnh vaøi 
thaùng nöõa ñaõ". Vaøi thaùng cuûa Lan ñoái vôùi meï haén daøi hôn 
maáy theá kyõ. Caùi tieáng maï maø Lan goïi vôùi meï haén laøm cho 
baø caøng theâm muûi loøng . Roài Lan laø con nuoâi cuõa meï haén . 
Vì mang tieáng chöûa hoang, con Ñoan phaûi ôû vaäy nuoâi con cho ñeán 
luùc bò cheát troâi vì moø oác. 
oOo
 
Caùi lu nöôùc ñaõ caïn, buïi hoa hoàng naêm xöa ñaõ cheát, haén 
ñaõ xa bay cao chaïy, Lan vaãn chöa laáy choàng. Hôn caû chuïc 
naêm troâi qua, Lan heát lang thang töø chôï naøy ñeán chôï khaùc, 
heát ôû ñôï laïi ñi nuoâi ñeõ. Laâu laâu Lan laïi veà thaêm meï 
haén vaø ñeå ñöôïc nhìn theâm vaøi taám aûnh môùi chuïp cuûa 
haén gôûi veà töø moät choán xa xoâi naøo ñoù. Moãi ñoä xuaân 
veà Lan laïi troàng theâm moät buïi hoa hoàng khaùc beân caïnh caùi 
lu nöôùc sau vöôøn meï haén ./. 
                           
Ñoïc xong caâu chuyeän cuûa ba gôûi 
taëng, Ñaït oâm laáy xaáp giaáy vaøo 
ngöïc roài nöùc nôû khoùc. Boãng coù 
tieáng noäi trong nhaø voïng ra: 
- Ñaït maàn chi ngoaøi nôù maø laâu röùa ! 
- Khoâng coù chi moâ noäi ôi !
Ñaït queät nöôùc maét böôùc ra 
vöôøn cheø roài thì thaàm vaøo baàu 
trôøi thaêm thaúm : "Ba Taán" ôi ! "Maï 
Lan" moâ roài ? Vaø con chim vòt treân ngoïn 
caây saàu ñoâng ñang quiu quít goïi "ai" ... 
 - Heát -
 
OÂng baø coù caâu:
Coù thöông thì thöông cho chaéc 
Coù truïc traëc, thì truïc cho luoân
 
New York, Ngaøy 3 thaùng 12 naêm 1999
 
PCH